Γιατί χρειάζεται η Μουσική εκπαίδευση

Απ’ την αρχαιότητα κιόλας έχει αποδειχτεί πως η τέχνη της μουσικής επιδρά και ωφελεί κάθε άνθρωπο στη ψυχή στο πνεύμα και στο σώμα του. Για να γίνει κατανοητός ο τρόπος που μας επηρεάζει, αρκεί να αναλογιστεί κανείς πώς θα ήταν η ζωή μας χωρίς τη μουσική ή τους ήχους γενικότερα. Ένα ξερό και βουβό τοπίο, ένας κόσμος δίχως επικοινωνία. Διότι η μουσική είναι και τρόπος επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων. Απ’ την αρχαιότητα κιόλας έχει αποδειχτεί πως η τέχνη της μουσικής επιδρά και ωφελεί κάθε άνθρωπο στη ψυχή στο πνεύμα και στο σώμα του. Για να γίνει κατανοητός ο τρόπος που μας επηρεάζει, αρκεί να αναλογιστεί κανείς πώς θα ήταν η ζωή μας χωρίς τη μουσική ή τους ήχους γενικότερα. Ένα ξερό και βουβό τοπίο, ένας κόσμος δίχως επικοινωνία. Διότι η μουσική είναι και τρόπος επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων.

  Συγκεκριμένα όμως:
  Μπορεί η ακρόαση ενός κομματιού κλασικής μουσικής να βοηθήσει το Γιώργο να τελειώσει την εργασία του γρηγορότερα;
  Τα μαθήματα πιάνου που κάνει η Νίκη μπορούν να τη βοηθήσουν να αριστεύσει στα μαθηματικά;

  Οι έρευνες για τα αποτελέσματα της μουσικής στη μάθηση βρίσκονται σε εξέλιξη τις τελευταίες δεκαετίες. Όταν η έρευνα για τα αποτελέσματα του Mozart – τη θεωρία δηλαδή ότι ακούγοντας τη μουσική του Mozart μπορεί να βελτιώσει έστω και παροδικά την ικανότητα μάθησης και ίσως και το IQ – έγινε γνωστή στα τέλη της δεκαετίας του 1950, όλοι οι γονείς στην Αμερική άρχισαν να προσπαθούν να βάζουν στα παιδιά τους να ακούν Mozart και γενικότερα περισσότερη κλασική μουσική.  Η θεωρία έγινε τόσο δημοφιλής που ο Κυβερνήτης στη Τζώρτζια των ΗΠΑ πρότεινε ένα κρατικό ποσό με το οποίο κάθε νεογέννητο θα έπαιρνε το δικό του cd κλασικής μουσικής. Άραγε έχουν τα παιδιά της Τζώρτζια υψηλότερο δείκτη νοημοσύνης που ξεπερνά τον εθνικό μέσο όρο; Μπορεί στ’ αλήθεια ο Mozart να κάνει τα παιδιά πιο έξυπνα;

  Όπως με τις περισσότερες θεωρίες, οι κριτικές είναι αντιφατικές. Αλλά αυτό που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί  και αποδεικνύεται με στοιχεία είναι το γεγονός ότι η συνεχής μουσική εκπαίδευση όντως βοηθάει τα παιδιά και στις ακαδημαϊκές τους επιδόσεις. Μια καναδική έρευνα που έγινε για λογαριασμό του McMaster University συνέκρινε δυο ομάδες των 6 παιδιών, ηλικίας 4 και 6. Η μια ομάδα πήρε μαθήματα μουσικής με τη μέθοδο Suzuki και η άλλη ομάδα δεν πήρε μαθήματα μουσικής. Τα αποτελέσματα που δημοσιεύθηκαν έδειξαν τα εξής: Τα παιδιά που πήραν μαθήματα μουσικής υπερείχαν σε σχέση με τους συνομήλικους τους στην ικανότητα μνήμης καθώς και σε μη μουσικές ικανότητες, όπως γλωσσική ικανότητα, μαθηματικά και ακόμη και στο IQ.

  Η Brigid Finucane μια δασκάλα  της μουσικής προπαιδείας, σε σχολείο του Σικάγο είδε από πρώτο χέρι τα θετικά αποτελέσματα της ενασχόλησης μικρών παιδιών με τη μουσική. «Η ενασχόληση μικρών παιδιών με τη μουσική απαιτεί εστίαση, πειθαρχία κι αποφασιστικότητα – εξαιρετικές ικανότητες που τις περισσότερες φορές μεταφέρονται και σε άλλες περιοχές της μαθητικής ζωής του παιδιού» υποστηρίζει. «Ο ρυθμός είναι βασικό συστατικό της μουσικής. Τα παιδιά που μπορούν να κρατήσουν το ρυθμό σε ένα μουσικό κομμάτι έχουν μεγαλύτερη ευφράδεια και διαβάζουν κείμενα πιο εύκολα. Το τραγούδι προσφέρει εμπλουτισμό του λεξιλογίου, διδάσκει χρόνους, χρησιμοποιεί ποιητική γλώσσα (ομοιοκαταληξίες, ρίμες), επιτρέπει την οπτικοποίηση και βοηθάει στην καλή εκφορά του λόγου. Μέσω της μουσικής μαθαίνουμε για τον εαυτό μας, την κουλτούρα μας και την κουλτούρα άλλων χωρών, μαθαίνουμε μαθηματικά, αποκτούμε δημιουργικότητα, αλλά και γιορτάζουμε και ερχόμαστε σε επαφή με τα συναισθήματά μας».

  Είναι πλέον κοινώς αποδεκτό ότι τα μη μουσικά – πλεονεκτήματα που αποκτά ένα παιδί μέσω της ενασχόλησης με τη μουσική συμβάλλουν και στη γενικότερη ακαδημαϊκή του μάθηση. Η μουσική βοηθάει τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, καθώς χρησιμεύει στο να τα βοηθήσει να  κατανοήσουν έννοιες όπως: ψηλά και χαμηλά, γρήγορα και αργά, ξεκινώ και σταματώ κλπ. Το να διαβάζουν μουσικές νότες από αριστερά προς τα δεξιά βοηθάει στο να χρησιμοποιούν αργότερα την ίδια φορά (από αριστερά στα δεξιά) για να διαβάσουν λέξεις ή να γράψουν. Το να κρατάνε το ρυθμό και να μετράνε ένα μουσικό κομμάτι (1,2,3,4) ενισχύει το ρόλο των αριθμών και βοηθάει τα παιδιά να κατανοήσουν καλύτερα τις πρώτες μαθηματικές έννοιες.

  Τα πλεονεκτήματα της ενασχόλησης με τη μουσική δεν περιορίζονται στην προσχολική ηλικία. Σύμφωνα με τον Εθνικό Οργανισμό για τη Μουσική Εκπαίδευση στις ΗΠΑ τα παιδιά που έχουν ασχοληθεί με τη μουσική παίρνουν μεγαλύτερους βαθμούς στα τεστ από αυτά που δεν έχουν ασχοληθεί ποτέ. Άλλα πλεονεκτήματα που αναφέρονται σχετικά με την ενασχόληση με τη μουσική είναι η μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, η συγκέντρωση και ο καλύτερος συντονισμός. Και όσο περισσότερο κρατάνε τα μαθήματα μουσικής, τόσο μεγαλύτερα είναι τα πλεονεκτήματα.

  Όπως συμπληρώνει η Brigid Finucane «Οι νηπιαγωγοί στα σχολεία που δουλεύω μου έχουν πει πολλές φορές πόσο πιο πολύ προόδευαν τα παιδιά εξαιτίας της εκμάθησης της μουσικής.

  Εκτός από όλα τα ακαδημαϊκά προσόντα που προσφέρει η μουσική, το να μάθουν να τραγουδούν, να χορεύουν και να κινούνται στο ρυθμό ας μην ξεχνάμε ότι προσφέρει μεγάλη χαρά!»

  Η μουσική.
  Η επιστήμη έχει αποφανθεί ότι τα παιδιά πρέπει να μαθαίνουν από νωρίς τον κόσμο των ήχων. Τα μαθήματα μουσικής είναι ένας πολύ ευχάριστος  τρόπος για να εξασκήσει σωστά ένα παιδί τον εγκέφαλό  του και, όπως φαίνεται, τα οργανωμένα μαθήματα όχι μόνο ενισχύουν το δείκτη νοημοσύνης, αλλά συμβάλλουν και στη μετέπειτα ακαδημαϊκή απόδοση του παιδιού. Πρόσφατη μάλιστα, έρευνα του Πανεπιστημίου του Τορόντο έδειξε ότι τα παιδιά που διδάσκονται μουσική έχουν  πολύ υψηλότερο IQ στην ενήλικη ζωή τους.
  Πηγή www.in.gr-Από άρθρο με τη συνεργασία της Λωρέττας Θωμαΐδου (καθηγήτρια Αναπτυξιακής Παιδιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών).

  Στη συνέχεια, ακολουθεί μια μικρή επεξηγηματική και συμβουλευτικού χαρακτήρα ανάλυση ορισμένων θεμάτων που εξηγούν και κατευθύνουν, προτείνοντας λύσεις στους πιθανούς προβληματισμούς σας. Επίσης ακολουθούν και ορισμένες απαντήσεις σε κατά καιρούς προβληματισμούς ήδη μαθητών μας.

  ΩΔΕΙΟ ή ΙΔΙΑΙΤΕΡΟ
  Ποια η διαφορά του ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΥ μαθήματος και του ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΥ σε ΩΔΕΙΟ;
  Φυσικά η παροχή ενός ιδιαίτερου μαθήματος στο σπίτι είναι ευκολία. Δεν χάνουμε χρόνο και πληρώνουμε ίσως λιγότερα χρήματα από ότι σε ένα σοβαρό ωδείο. Υποθέτουμε βέβαια ότι έχει κατ’ αρχήν αξιολογηθεί ο διδάσκων ή η διδάσκουσα. Όμως ποιος μπορεί να ελέγξει στη συνέχεια την ικανότητα του διδάσκοντος, ή ακόμη και τη διάθεσή του να παρέχει αξιόλογες εκπαιδευτικές υπηρεσίες; Ποιος εξασφαλίζει ότι η εκπαιδευτική πορεία του παιδιού σας θα είναι ανάλογη των προσδοκιών σας και των ικανοτήτων του;
  Αν υποθέσουμε πως όλα πηγαίνουν καλά, τότε και τα χρήματά σας δεν είναι χαμένα και τα χρόνια του μαθητή κερδίζονται. Εάν όμως –κάτι καθόλου σπάνιο- η μουσική εκπαίδευση δεν ήταν επαρκής; Τότε, στις περισσότερες των περιπτώσεων, είναι πολύ δύσκολο να κάνετε μια νέα αρχή. Διότι τα χρόνια χάθηκαν, συνήθως μαζί με τη διάθεση του μαθητή για μουσική μόρφωση.
  Όλα αυτά σε ένα αναγνωρισμένο ωδείο ή μουσική σχολή τα έχετε περιορίσει στο ελάχιστο ή και τα έχετε εξαλείψει. Υπό την προϋπόθεση βέβαια, πως είναι ένα σοβαρό και καλά οργανωμένο μουσικό εκπαιδευτήριο που διαθέτει σύστημα πολλαπλών εγγυήσεων εκπαίδευσης.
  Η μουσική εκπαίδευση χρειάζεται ένα βασικό ταλέντο, αλλά και ιδιαίτερη ενασχόληση. Η μουσική παρέχει τεράστια οφέλη στη διαμόρφωση του χαρακτήρα και την ψυχική υγείας ενός νέου ανθρώπου, αλλά δεν είναι κάτι απλό κι εύκολο. Επιβάλλεται σε όλους μας η ανάλογη σοβαρότητα, η οποία θα στηρίξει τη πραγματική εξέλιξη του μαθητή και την ουσιαστική υποστήριξή μας στη καθημερινή προσπάθειά του.

  Γιατί λοιπόν να επιλέξω το Ωδείο και όχι το ΙΔΙΑΙΤΕΡΟ μάθημα στο σπίτι;
  Ορισμένα από τα θέματα που προαναφέραμε εξηγούν την απάντηση, αλλά υπάρχουν και επιπλέον στοιχεία που πρέπει να γνωρίζετε.
  Ένας μαθητής λειτουργεί πλέον σε μια μαθητική κοινότητα, κάτι που είναι αυτονόητο, πως μπορεί να υπάρχει μόνο σε ένα πραγματικό σχολείο. Τα πλεονεκτήματα μιας μαθητικής κοινότητας είναι σε όλους λίγο-πολύ γνωστά.
  Ο ευγενής ανταγωνισμός που βιώνει, η γνωριμίες και φιλίες που αναπτύσσει, η συμμετοχή του σε μουσικά σύνολα, η  δυνατότητα να παρακολουθεί μαθητικές συναυλίες ή και συναυλίες δημοφιλών καλλιτεχνών, η δική του συμμετοχή σε συναυλίες, η συμμετοχή του στην εξεταστική διαδικασία… Όλα αυτά είναι κάποια από τα πλεονεκτήματα ενός μουσικού σχολείου, τα οποία προσδίδουν διαχρονικότητα και σοβαρότητα σε μια διαδικασία μουσικής εκπαίδευσης. Η ιστορική εμπειρία δείχνει πως ουδείς μπορεί όλα αυτά να τα απαξιώσει. Η μουσική, όπως και οι Τέχνες στο σύνολο τους, είναι μια κοινωνική διαδικασία. Είναι αυτονόητο πως δεν μπορεί να “ανθίσει” όταν υπάρχει έλλειψη της ομαδικότητας.

  Πώς μπορώ να επιλέξω ένα Ωδείο.
  Η επιλογή ενός μουσικού εκπαιδευτηρίου είναι δύσκολη και πρέπει να γίνεται με σοβαρότητα, όπως ακριβώς και η επιλογή ενός σχολείου πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Σε συνδυασμό με την επιλογή του κατάλληλου για την ιδιοσυγκρασία του παιδιού σας εκπαιδευτικού, εξασφαλίζει τη σωστή καλλιτεχνική εκπαίδευση.
  Τα κριτήρια επιλογής που μπορεί να χρησιμοποιήσει κανείς είναι πολλαπλά. Στο σημείο αυτό εμείς θέλουμε με την πολύχρονη εμπειρία μας να σας βοηθήσουμε, δίνοντάς σας τις παρακάτω χρήσιμες πληροφορίες:
  1. Δεν επιλέγω χώρο μουσικής εκπαίδευσης επειδή τυχαίνει απλά να βρίσκεται κοντά στο σπίτι μου. Αυτό είναι κάτι σημαντικό για την άνεση μου, όμως υπάρχουν σοβαρότερες προτεραιότητες, ειδικά σε μια εποχή που τα χρήματα δεν περισσεύουν σε κανέναν.
  2. Επιλέγω ένα σχολείο που να έχει καταξιωμένη ιστορική πορεία, που να φημίζεται για το εκπαιδευτικό προσωπικό του, την οργάνωσή του, την εκπαιδευτική του οντότητα, τη παρουσία του σε καλλιτεχνικές δραστηριότητες, τη μεθοδολογία του στην υλοποίηση νέων μαθημάτων ή προγραμμάτων, τη τεχνική του υποδομή, τις οπτικοακουστικές του δυνατότητες στις αίθουσες διδασκαλίας, την εποπτική του διαδικασία, τη μέθοδο πολλαπλής επίβλεψης των μαθητών, τη χρονική ακρίβεια των εξετάσεων, τη δημιουργία αξιόλογων εξεταστικών επιτροπών (αποκλειστικά από εν ενεργεία καλλιτέχνες).
  3. Επιλέγω το σχολείο που μου διασφαλίζει με σιγουριά την εκπαιδευτική πρόοδο του παιδιού μου. Αυτό όμως μπορεί να υπάρξει μόνο σε ένα εκπαιδευτήριο το οποίο διαθέτει εκτός του προσωπικού και της καλλιτεχνικής διεύθυνσης ΚΑΙ επόπτες σχολών των οποίων το  κύριο μέλημα είναι ο διαρκής έλεγχος των μαθητών με καθημερινή αναφορά στην καλλιτεχνική διεύθυνση. (Δυστυχώς, στην πλειονότητα των περιπτώσεων και λόγω του ελλιπούς κρατικού ελέγχου, ο καλλιτεχνικός διευθυντής ενός μουσικού εκπαιδευτηρίου είναι “ορατός” μόνο κατά τη διάρκεια των εξετάσεων και το ρόλο του επόπτη των σχολών κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους έχει η… γραμματεία!)
  4. Επιλέγω το σχολείο εκείνο που μου διασφαλίζει με διαφάνεια και επαγγελματισμό τις εξεταστικές διαδικασίες. Αυτό μπορεί να υπάρξει μόνο σε ένα εκπαιδευτήριο που οργανώνει εξεταστικές επιτροπές με έγκυρα και καταξιωμένα ονόματα του καλλιτεχνικού χώρου, τα οποία  προσδίδουν αντικειμενικότητα και πραγματική αξία στους τίτλους σπουδών. Σε μια εποχή που κάθε σοβαρή εκπαίδευση πρέπει να θεωρείται μια εν δυνάμει επαγγελματική διέξοδος (κύρια ή δευτερεύουσα) η απόκτηση έγκυρων τίτλων σπουδών, αλλά και με “δυνατές υπογραφές” είναι μια εγγύηση για το επαγγελματικό μέλλον του σπουδαστή.
  5. Αφού λοιπόν σταθμιστούν όλα τα παραπάνω, τότε μόνο μπορεί κανείς να αξιολογήσει και το ύψος των διδάκτρων. Λαμβάνοντας υπ’ όψη ότι γίνονται κατά μέσο όρο τέσσερα (4) μαθήματα κάθε μήνα και εάν υποθέσουμε ότι κάποιος πληρώνει 100€ για μηνιαία δίδακτρα και διάρκεια μαθήματος τα 60’, τότε βρίσκουμε ότι για το κάθε λεπτό μαθήματος πληρώνουμε 0,4166€ ή 25€ για το κάθε μάθημα.

  Θα πρέπει λοιπόν να γνωρίζετε τι ισχύει κατά κανόνα σε όλα τα ιδρύματα:
  α. τα δίδακτρα αφορούν μήνα παροχής υπηρεσιών.
  β. μαθήματα που χάνονται λόγω εορτών ή αργιών δεν αντικαθίστανται.
  γ. μαθήματα που χάνονται εξαιτίας του προσωπικού αντικαθίστανται μέσα στο σχολικό έτος, σε συνεννόηση με τον μαθητή ή τον κηδεμόνα του.δ. μαθήματα που χάνονται εξαιτίας του μαθητή, δεν υποχρεούται ο καθηγητής να τα αναπληρώσει (παρ’ όλα αυτά όμως στο Πυθαγόρειο ωδείο τα περισσότερα από αυτά αναπληρώνονται).

  Γιατί πληρώνω ΕΓΓΡΑΦΗ κάθε χρόνο;
  Βάσει του Υπουργείου Πολιτισμού, είναι θεσμοθετημένη η εγγραφή για όλα τα ωδεία και μουσικές σχολές, σύμφωνα με το διάταγμα που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα της κυβερνήσεως στις 11.11.57.

  Γιατί οι ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ/ΤΡΙΕΣ έχουν διαφορά στα ΔΙΔΑΚΤΡΑ;
  Το εκπαιδευτικό προσωπικό βάσει των σπουδών του, των τίτλων και της προϋπηρεσίας του, είναι διαχωρισμένο σε ΕΠΙΜΕΛΗΤΕΣ – ΔΑΣΚΑΛΟΥΣ – ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ Β! – ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ Α! & ΣΟΛΙΣΤ.
  Η κάθε βαθμίδα έχει και συγκεκριμένες δυνατότητες εκπαίδευσης (πχ οι ΕΠΙΜΕΛΗΤΕΣ μπορούν να διδάσκουν έως και την Κατωτέρα σχολή, οι ΔΑΣΚΑΛΟΙ μπορούν να διδάσκουν έως και τη Μέση Σχολή, ενώ οι υπόλοιποι έχουν την δυνατότητα και την εμπειρία να διδάσκουν σε όλο το φάσμα της μουσικής εκπαίδευσης). Στη πορεία της μουσικής εκπαίδευσης και ανά πενταετία διδακτικής εμπειρίας, ο κάθε κλάδος αναβαθμίζεται έως και την βαθμίδα του ΚΑΘΗΓΗΤΗ Α. Αυτό σημαίνει ότι και οι οικονομικές του απολαβές αλλάζουν και όλες οι αλλαγές δημιουργούν και διαφοροποιήσεις στα δίδακτρα.

  Μπορώ να αλλάξω καθηγητή ή καθηγήτρια κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς;
  Φυσικά και μπορείτε να αλλάξετε διδάσκοντα, από τη στιγμή που η συνεργασία μεταξύ μαθητή και δασκάλου δεν αποφέρει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Αρκεί να ενημερωθεί η καλλιτεχνική διεύθυνση του μουσικού ιδρύματος, για να σας ενημερώσει για τη διαδικασία.

  Γιατί πρέπει να συμμετέχει ο μαθητής στις εξετάσεις;
  Είναι σαφές ότι ο κάθε μαθητής για να προχωρήσει στα επόμενα επίπεδα σπουδών θα πρέπει να αξιολογηθεί. Το κάθε ωδείο ή μουσική σχολή είναι εκπαιδευτικό ίδρυμα που ελέγχεται από το υπουργείο Πολιτισμού. Σε κάθε εξεταστική περίοδο η συμμετοχή αντιπροσώπου από το υπουργείο Πολιτισμού είναι επιβεβλημένη. Για αντικειμενικές και αξιοκρατικές απολυτήριες εξετάσεις, το κάθε ίδρυμα πρέπει να συγκροτεί 5μελείς επιτροπές που απαρτίζονται από τρεις αναγνωρισμένους μουσικούς ή καθηγητές μουσικής, οι οποίοι όμως δεν ανήκουν στο εκπαιδευτικό προσωπικό του. Η επιτροπή πάντοτε συμπληρώνεται από τον καλλιτεχνικό διευθυντή του ωδείου και τον διδάξαντα καθηγητή ή δάσκαλο του εξεταζόμενου μαθητή. (Κατ’ εξαίρεση, το Πυθαγόρειο ωδείο καλεί ως εξεταστές καταξιωμένους καλλιτέχνες και στις προαγωγικές εξετάσεις του, κάτι που δεν απαιτείται από τον κανονισμό του Υπουργείου).
  Όταν λοιπόν οι εξεταστικές επιτροπές αποτελούνται από καταξιωμένους και υψηλού επιπέδου καλλιτέχνες, το σίγουρο είναι ότι το επίπεδο των εξετάσεων παραμένει το υψηλότερο δυνατόν. Η εγκυρότητα των τίτλων σπουδών και η αποκτηθείσα ουσιαστική καλλιτεχνική μόρφωση, καθιστούν το όποιο κόστος σπουδών στο Πυθαγόρειο μια πλήρως επιτυχημένη επένδυση. Απόδειξη είναι οι πολλοί σπουδαστές μας πλέον, κάνουν μια επιτυχημένη επαγγελματική καριέρα στο χώρο της μουσικής ή φοιτούν ως μεταπτυχιακοί σπουδαστές σε μερικές από τις μεγαλύτερες ακαδημίες του Κόσμου.

  Ο σκοπός μας ήταν και είναι πάντα να είστε επαρκώς ενημερωμένοι για τους εκπαιδευτικούς χώρους της μουσικής. Ελπίζουμε με αυτό το σημείωμα να βοηθήσαμε προς αυτήν την κατεύθυνση.Και ας μην ξεχνάμε την αδιαμφισβήτητη ιστορική αλήθεια: Δεν υπάρχει προοδευμένη κοινωνία που να μην έχει ως βασικό πυλώνα της τον Πολιτισμό .

Από τη διεύθυνση των εκπαιδευτηρίων ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟ ΩΔΕΙΟ-Centre of Modern Music